دستهایت یخ شده‌اند اما خیلی زود وقتی می فهمی باد شدیدی که بیرون می وزد در را باز کرده آرام می گیری.
همه ما در طول عمرمان بارها و بارها ترس را تجربه کرده ایم. ترس از اینکه ممکن است زندگیمان را از دست دهیم همواره با ماست.
- ترس چیست؟
ترس رشته ای از عکس العملها در مغز است که با واکنشهای عصبی آغاز و با آزاد شدن مواد شیمیایی در بدن که باعث بالا رفتن ضربان قلب و سرعت بالای تنفس می شوند پایان می پذیرد.
مغز یک سیستم بسیار پیچیده است. بیش از صد بیلیون سلولهای عصبی در آ» وجود دارند که باعث می شوند که ما احساس و فکر و عمل داشته باشیم ... بعضی از این رفتارهای عصبی ناخودآگاه بوجود می آیند و ترس و واکنشهای آن یکی از آنهاست. در مغز ما بخشهای مختلفی وجود دارد که باعث واکنش ما به ترس می شود اما چند بخش مهم که محققان به آنها اشاره می کنند شامل موارد زیر است:
تالاموس: تصمیم می گیرد که واکنشها در کجا ظاهر شوند (چشمها یا دهان و ...)
قشر حسی: اطلاعات حسی را تفسیر می‌کند
هیپوکامپوس: اطلاعات موجود در مغز در رابطه با ترس را دوره می کند
آمیگدالا: احساسات را کشف کرده و احتمال خطر را بررسی می کند. اطلاعات مربوط به ترس را ذخیره می نماید
هیپوتالاموس: عمل و عکس العمل را فعال می نماید.
- به‌وجود آمدن ترس:
در واقع احساس ترس در دو شکل وجود دارد. حالت "راه کوتاه: و "راه بلند" که هردوی آنان ناخود آگاه هستند. در حالت کوتاه همه چیز خیلی سریع و با وجود یک محرک صورت می گیرد اما در راه بلند امکان تحلیل ماجرا وجود دارد.
همان مثال بالا را در نظر بگیرید. زمانی که در اتق شما به طور ناگهانی باز می شود. اینکه شما تصور کنید این اتفاق به خاطر ورود یک دزد به منزلتان صورت گرفته و یا اینکه باد آنرا باز کرده است موجود دارد اما در حالت راه کوتاه شما اولین چیزی را که به مغزتان خطور می کند در نظر می گیرید و هیچ تحلیلی روی آن ندارید. اطلاعات با شنیدن صدا به تالاموس شما منتقل می شود در این لحظه مشخص نیست که سیگنالهای دریافتی مربوط به ترس است یا خیر. بنابر این فورا به آمیگدالا منتقل می گردد.
آمیگدالا به هیپوتالاموس دستور میدهد که حالت دفاع و عکس العمل را تولید کند تا شما بتوانید از خود دفاع کنید.
در حالت "راه بلند" مسائل کمی متفاوت است. در حالی ه شما احساس خطر کرده اید مغز شروع به تحلیل می کند و احتمتلات را در نظر می گیرد. آیا باز شدن ناگهانی در منزل شما به خاطر ورود یک دزد است و یا اینکه وزش باد مسبب آن بوده است. در این حالت اطلاعات توسط تالاموس به قشر حسی فرستاده می شود تا مورد تحلیل واقع گردد. پس از آن اطلاعات راهی هیپوکامپوس می شوند تا سوالات مخصوص پاسخ داده شود. سوالات از این دسته هستند: آیا من تا کنون با چنین موردی برخورد کرده ام؟ در مورد قبلی این صدا مربوط به چه موضوعی می شده است؟ پس از تحلیل اطلاعات به آمیگدالا فرستاده می شود و آنجاست که آمیگدالا آن را به هیپوتالاموس دستور می دهد که حالت دفاعی را در نظر بگیرد یا خیر.
- چرا می‌ترسیم؟
اگر ما احساس ترس را نداشته باشیم مطمئنا زمان زیادی را زنده نخواهیم بود. ممکن است مارهای سمی را در دست بگیریم یا اینکه بدون نگاه کردن به اطراف از خیابان بگذریم که هر دو حال ممکن است زنده نمانیم.
در قرن ۱۹ میلادی این سوال مطرح شد که چرا زمانی که می ترسیم دهان خود را باز می کنیم و یا اینکه چشمهایمان کاملا باز می شوند. برخی معتقد بودند که این موضوع به خاطر هدیه ایست که خداوند به ما داده است تا بتوانیم ترس خود را نشان دهیم که فرضیه ای درست است در واقع انقباض عضله های ما در هنگام ترس باعث می شود که حالت صورت ما تغییر یابد.
در واقع احساس ترس همان هدیه خداوند است که باعث می شود ما مراقب خود باشیم و از هر نوع اتفاقی که ممکن است زندگی ما را به خطر بیندازد دوری کنیم. و این اتفاق کاملا غیر ارادی است.
-ترس با شرایط:
همان ترسی است که بعضی از مردم زمانی که یک سگ را می بینند انگار غولی ترسناک را دیده اند و برخی دیگر می توانند این موجود را در خانه هایشان نگهداری کنند. این اتفاق دلیل دارد. شخصی که در کودکی یک بار توسط سگ تهدید شده باشد حتی اگر در سن بلوغ بار دیگر سگی را ببیند خواهد ترسید زیرا آمیگدالا به او می گوید که این همان موجودی است که در بچگی به او آسیب رسانده و یا موجب ترس وی شده است.
- از چه می‌ترسیم؟
تحقیقی که دو سال قبل انجام شده است نشان می دهد که معمولا انسانها همیشه از چند خطر می ترسند:
جنگ- عنکبوت- مرگ- رد شدن در هر کاری- ارتفاع- خشونت- تنهایی- آینده- جنگ هسته ای
در این تحقیق آمده است که ترس از حیوانات همواره در انسانها وجود داشته است بطور مثال اکثر ما هرگز مار را در زندگی ندیده ایم اما از آْن می ترسیم. پس این ترس کاملا غریضی است.
علاوه بر ترسهایی از چنین قبیل که در تمام مردم دنیا وجود دارد ترس هایی هم منطقه ای هستند. بطور مثال مزرعه داران همواره از وقوع سیل می ترسند و یا اینکه افرادی که کشور آنها روی خط زلزله قرار دارد همواره در فکر آن هستند که این اتفاق برایشان رخ ندهد.
درست است که ترس یکی از عوامل نجات دهنده جان انسانهاست اما به یاد داشته باشیم که ترس بیش از حد نیز آزار دهنده است. بالا رفتن فشار خون که معمولا در پی ترس بوجود می آید اگر بخواهد هر روزه باشد می تواند موجب بیماری گردد.
- چطور نترسیم؟
در حالی که تحقیقات نشان می دهند که ما روزانه با ترس مواجه هستیم راههایی نیز وجود دارد که با ترسهایی که بی مورد در ما حضور پیدا می کنند مقابله کنیم.
هشت راه برای مقابله با ترس:
- مهم نیست که شما چرا می ترسید. فکر کردن در این رابطه مشکلی را حل نمی کند. پس سعی نکنید که دنبال علل ان باشید زیرا فرصت مقابله با آن را از شما می گیرد.
-چیز هایی را که شما را می ترساند شناسایی کنید. اگر در مورد چیزهایی که از انها می ترسید اطلاعات داشته باشید نا خود آگاه ترس خود را کم کرده اید.
-تمرین کنید: اگر چیزی وجود دارد که از آن می ترسید سعی کنید آنرا با کوچک کردنش در ذهنتان تحلیل کنید.
- کسی را که نمی ترسد پیدا کنید: اگر شما از موضوعی می ترسید و فردی را می شناسید که از آن موضوع نمی ترسد با او صحبت کنید و سعی نمایید که ساعاتی را با او سپری نمایید.
-از آن صحبت کنید: از آنچه که می ترسید صحبت کنید این کار ترس شما را از موضوع کم می کند.
-با خود بازی فکری داشته باشید: اگر شما از اینکه در مقابل افراد سخنرانی کنید می ترسید احتمالا به این خاطر است که از قضاوت شدن واهمه دارید. در ذهن خود تصور کنید که شما را برای قضاوت کردن در مورد آنها در نظر گرفته اند به این صورت کارتان راحتتر خواهد شد
-ترس خود را بیشتر نکنید: اگر از بلندی ها می ترسید سعی نکنید که همیشه طبقه ۱۴ یک ساختمان بلند را در نظر بگیرید. شما تا وقتی بخواهید می توانید در طبقه همکف باقی بمانید.
-کمک بخواهید: اگر تصور می کنید که ترس شما از برخی موضوعات بیش از حد است کمک بگیرید. روانشناسان به خوبی علل آنرا ریشه یابی می کنند و کمکتان می کنند.
